مجله سلامت دهان و دندان - کفپوش دندان چیست؟

زمانی که پوسیدگی روی تاج دندان باشد، درد زیادی احساس نمی کنید و ممکن است اصلا متوجه پوسیدگی روی دندان نشوید.

اما زمانی که پوسیدگی و آسیب به قسمت های عمقی دندان برسد، درد شدیدی ایجاد می شود. در این صورت به غذاها و نوشیدنی های سرد و گرم نیز واکنش نشان خواهید داد.

در این زمان باید به دندانپزشک مراجعه کنید. برای عصب کشی یا درمان ریشه، دندانپزشک باید ابتدا ریشه دندان را بردارد، سپس از فرآیند کف سازی استفاده کند.

یکی از بهترین روش های دندانپزشکی کفپوش دندان است. معمولا زمانی که دندان ها به شدت پوسیده می شوند، دندانپزشک از فرآیند کف سازی استفاده می کند. در ادامه این مطلب از سایت دکتر نوشین نصیری قصد داریم با روش کفپوش دندان و کاربرد آن بیشتر آشنا شویم. پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

کاربرد کفپوش دندان در عصب کشی

کفپوش دندان چیست؟

کفپوش دندان معمولاً برای جلوگیری از حساسیت به سرما و گرما پس از ترمیم یا پر کردن دندان استفاده می شود.

پوسیدگی شدید دندان باعث ایجاد حفره در کانال دندان می شود و دندانپزشک سعی می کند این حفره را با استفاده از مواد پرکننده مانند کامپوزیت پر کند.

اما مشکل اینجاست که حتی پس از پر کردن دندان، باز هم احتمال حساسیت و واکنش دندان ها به سرما و گرما وجود دارد.

بنابراین دندانپزشک قبل از اینکه داخل کانال دندان را با مواد پرکننده پر کند، از یک ماده عایق در برابر سرما استفاده می کند.

کفپوش دندان با استفاده از این ماده عایق، کف کانال دندان را می پوشاند. اگرچه فرآیند کفپوش دندان بسیار ساده به نظر می رسد، اما نیاز به دقت بالایی دارد و دکتری که این کار را انجام می دهد باید تجربه و مهارت زیادی داشته باشد.

زیرا مواد عایق دقیقا در قسمت بالایی ریشه دندان و در قسمت تحتانی کانال دندان قرار می گیرد.

یکی از نکات مهمی که در کفپوش دندان باید به آن توجه شود میزان مواد عایق است.

دندانپزشک نباید مقدار زیادی از این ماده را برای پوشاندن کف کانال دندان استفاده کند. این موضوع باعث می شود که فضایی برای قرار دادن مواد پرکننده وجود نداشته باشد و ضخامت مواد پرکننده کانال دندان کاهش یابد.

در نتیجه استحکام و طول عمر فیلر کاهش یافته و خیلی سریع می شکند.

اجرای کفپوش یا پایه و آستر

برای کفپوش دندان از دو ماده استفاده می شود. ماده اول را پایه و ماده دوم را لاینر می نامند. از هر دو ماده برای عایق کاری کف کانال دندان در برابر سرما و گرما استفاده می شود.

اما از نظر ویژگی های ساختاری با یکدیگر متفاوت هستند و همین امر استفاده از این دو ماده را با یکدیگر متفاوت می کند.

ابتدا دندانپزشک مقداری از این مواد را در انتهای کانال دندان قرار می دهد. سپس از مواد ترمیم کننده و پرکننده مانند آمالگام یا کامپوزیت استفاده می کند. در ادامه کاربرد هر کدام از مواد کفپوش دندان یعنی پایه و لاینر را برای شما توضیح خواهیم داد.

لاینر

لاینر نوعی ماده عایق است که با ضخامت بسیار کمی در کف کانال دندان قرار می گیرد.

از هیدروکسید کلسیم ساخته شده است. این لاینر در برابر مواد پرکننده دندان و تغییرات دما بسیار مقاوم است و از ورود بزاق یا مواد غذایی خارجی به ریشه دندان جلوگیری می کند. این ماده در دندانپزشکی با سه ضخامت مختلف استفاده می شود.

مواد لاینر فقط به عنوان عایق قابل استفاده است و هرگز نباید به عنوان پرکننده دندان استفاده شود.

دلیل این امر این است که آستر بسیار نازک است و استحکام و دوام کمی دارد. نکته مهم در استفاده از لاینر سرعت عمل بالا است.

خاصیت لاینر این است که سریع خشک می شود و سفت می شود. به همین دلیل دندانپزشک باید با استفاده از قلم این ماده را به سرعت اما با دقت در کف کانال دندان قرار دهد.

·         پایه

این ماده ضخیم تر از آستر است. به همین دلیل روی آستر قرار می گیرد. نکته مهم در اینجا این است که دندانپزشک می تواند به دو روش مختلف از پایه استفاده کند.

با توجه به اینکه پایه به صورت مایع و پودری وجود دارد، دندانپزشک قادر است هر دو شکل این ماده را با هم مخلوط کرده و سپس آن را روی آستری که در کف دندان قرار می‌گیرد قرار دهد.

اولین لایه یا لاینر عایق در کف کانال دندان با ضخامت بسیار کم قرار می گیرد.

اما لایه یا پایه دوم، ضخیم تر از لاینر، در کانال دندان قرار می گیرد. مقاومت و استحکام این ماده از آستر بیشتر است. به همین دلیل در برابر پوسیدگی قدرت بالاتری دارد.

این ماده می تواند در برابر ضربه و فشار مقاوم بوده و به عنوان محافظ خوبی برای پالپ دندان عمل کند.

کار با مواد کفپوش کانال دندان

علل دندان درد بعد از کشیدن عصب چیست و راه های تسکین آن را اینجا بخوانید.

انواع پایه های دندانی

باس به اشکال مختلف وارد بازار می شود. دندانپزشکان بسته به فعالیت و عملکرد خود می توانند از یکی از انواع پایه های موجود در بازار استفاده کنند. در ادامه انواع این مواد را برای شما معرفی می کنیم.

1. پلی کربوکسیلات مانند PolyF

یکی از بهترین مواد برای کفپوش دندان پلی کربوکسیلات است. مزیت این ماده عدم ایجاد حساسیت و واکنش ریشه دندان و سازگاری کامل با پالپ دندان است. از پلی کربوکسیلات برای چسباندن روکش های دندانی نیز استفاده می شود.

2. اکسید روی اوژنول یا ZOE

زینک اکساید یکی از بهترین مواد برای کفپوش دندان است که به عنوان یک محافظ عالی در برابر سرما و گرما، غذا یا سایر عوامل خارجی عمل می کند و دندان درد ناشی از پوسیدگی یا آسیب به ریشه دندان را به طور کامل درمان می کند.

این ماده با ریشه و پالپ دندان سازگاری بالایی دارد و هیچ گونه حساسیتی ایجاد نمی کند.

3. گلس آینومر (GI)

گلاس آینومر نه تنها به عنوان مواد کفپوش استفاده می شود، بلکه برای ساخت روکش های دندان نیز استفاده می شود. دو نوع ماده گلاس آینومر در بازار وجود دارد.

نوع اول سلف کیور نام دارد که برای خشک شدن نیازی به اشعه لایت کیور ندارد و پس از مدتی به سرعت خشک می شود.

اما نوع دوم لایت کیور نام دارد که دندانپزشک را ملزم به استفاده از اشعه نور لایت کیور برای سفت شدن و خشک شدن آن می کند.

4. فسفات روی مانند هاروارد

این ماده همچنین یکی از مواد پایه برای کفپوش دندان است. با این حال، با پالپ زنده دندان سازگار نیست و ممکن است باعث ایجاد حساسیت شود.

به همین دلیل در بیشتر موارد دندانپزشکان از این ماده برای پوشش دندان های عصب کشی شده و مرده استفاده می کنند.

پایه و آستر در کفپوش دندان

آیا درد دندان در عصب کشی با دستگاه روتاری کمتر است؟ چرا؟

مراحل کف سازی دندان

برای اجرای کفپوش ابتدا باید کانال دندان به گونه ای آماده شود که دندانپزشک در داخل کانال دندان حفره ای ایجاد کند.

سپس پوسیدگی و آلودگی داخل کانال دندان را از بین می برد.

در مرحله بعد دندانپزشک باید کانال دندان را با کمک مواد پاک کننده تمیز کند.

سپس نوع آستر انتخاب می شود. گاهی اوقات دندانپزشکان برخی مواد دیگر را برای افزایش کیفیت لاینر ترکیب می کنند. انتخاب ترکیب لاینر بر عهده دندانپزشک بوده و بر اساس نوع دندان تهیه می شود. دندانپزشک باید حجم و فضای پایین دندان را تعیین کند و بر این اساس مقداری از مواد لاینر را در کف دندان قرار دهد. این مرحله باید با دقت و توجه زیادی انجام شود.

سپس نوع پایه با توجه به ویژگی های دندان انتخاب می شود. ماده پایه به صورت مخلوط پودر و مایع تهیه شده و با ضخامت یک میلی متر بیشتر از آستر روی سطح آن قرار می گیرد. به این ترتیب کانال دندان کف می شود.

چه زمانی دندان نیاز به کشیدن عصب دارد؟ اینجا را بخوانید.

انواع مواد ترمیم دندان

انواع مختلفی از مواد ترمیمی در دندانپزشکی استفاده می شود که در زیر به شما آنها را معرفی می کنیم.

1. آمالگام

یکی از مواد ترمیم دندان آمالگام نام دارد که از فلزاتی مانند روی، مس یا جیوه ساخته شده است. این فلزات حدود نیمی از ترکیب آمالگام را تشکیل می دهند.

آمالگام قدیمی ترین نوع ماده پرکننده دندان است و در صورت رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند حداقل 10 سال عمر مفید داشته باشد.

در بیشتر موارد از آمالگام برای ترمیم و پر کردن دندان های پشتی استفاده می شود. زیرا ظاهر سیاه این ماده برای دندان های جلو مناسب نیست. یکی از مزایای این پرکننده، مقرون به صرفه بودن آن است.

2. رزین کامپوزیت

این پرکننده از مواد رزین ساخته شده است. مواد رزین به طور کلی شامل ذرات پلاستیک و شیشه است.

برای خشک کردن مواد کامپوزیت از لایت کیور استفاده می شود. این ماده کامپوزیت حتی برای پوشاندن دندان ها نیز استفاده می شود و ترمیم مناسبی برای دندان های جلویی است.

کامپوزیت همرنگ دندان های طبیعی است. بنابراین، ظاهر ناخوشایندی نخواهد داشت. طول عمر کامپوزیت به طور متوسط ​​3 تا 5 سال است و هزینه آن بیشتر از آمالگام است.

3. طلا و سرامیک

طلا و سرامیک دو ماده ترمیمی دیگر هستند که گرانتر از موادی مانند آمالگام یا کامپوزیت هستند.

ترمیم کننده طلا از آلیاژ طلا ساخته شده و برای پوشاندن دندان یا پرکردن دندان استفاده می شود. طول عمر طلا بسیار طولانی است و ممکن است تا 20 سال طول بکشد.

هزینه مواد ترمیمی مانند طلا چندین برابر آمالگام یا کامپوزیت است. این ماده بسیار محکم است و خوردگی نمی کند.

سرامیک یکی دیگر از مواد ترمیم کننده دندان است که از پرسلن ساخته شده و برای ایمپلنت یا لمینت دندان استفاده می شود. سرامیک می تواند حدود هفت سال یا بیشتر دوام بیاورد و انجام آن از کامپوزیت یا آمالگام گران تر است، اما از طلا ارزان تر است.

هزینه کفپوش دندان

هزینه کفپوش دندان معمولاً با توجه به نوع مواد مورد استفاده برای عایق کاری کف کانال دندان تعیین می شود.

برندهای مواد لاینر و پایه بسیار متنوع هستند و هر چه دندانپزشک از مواد گران‌تری برای کف‌پوش دندان استفاده کند، هزینه نهایی نیز بالاتر خواهد بود.

استفاده از مواد با کیفیت با وجود هزینه بالا باعث می شود که نیازی به کف سازی و پرکردن مجدد کانال دندان نداشته باشید.

مقدار مواد استفاده شده برای کفپوش کانال دندان نیز بر هزینه کل تاثیر می گذارد. دندان های خلفی معمولاً به حجم بیشتری از مواد برای کف پوش نیاز دارند تا کانال دندان را به طور کامل بپوشانند.

از طرفی دندان های جلویی ابعاد کوچک تری دارند و میزان عایق استفاده شده برای آن ها کمتر است.